Powrót do zdrowia po przebytej operacji to często proces długofalowy, a jego ważnym elementem jest dieta łatwostrawna. Prawidłowo dobrana odciąża układ pokarmowy lub chory narząd, zmniejsza ryzyko powikłań i co ważne – może skrócić czas rekonwalescencji. Jakie są jej podstawowe zasady? Wyjaśniamy!

Dieta lekkostrawna zalecana jest w okresie rekonwalescencji, po różnych zabiegach chirurgicznych: operacji wyrostka, woreczka żółciowego, przepukliny pachwinowej i brzusznej czy operacji jelita grubego.

Podstawą jest wykluczenie produktów smażonych, tłustych, wysoko przetworzonych i wyrobów cukierniczych, które mogą wzdymać i nasilać bóle brzucha. Wyjaśniamy wszystko, co warto wiedzieć, aby zadbać o samopoczucie swoje lub bliskiej Ci osoby.

Jakie są zasady diety lekkostrawnej po operacji?

Dieta lekkostrawna może przynieść wiele korzyści. Zanim jednak zaczniesz ją stosować, skonsultuj się z lekarzem i dietetykiem. To ważny krok, który pomoże Ci uniknąć błędów i dostosować jadłospis do indywidualnego stanu zdrowia i potrzeb organizmu. Poniżej prezentujemy zasady żywienia, których należy przestrzegać.

• Kluczową zasadą diety lekkostrawnej jest spożywanie od 4 do 5 posiłków o małej objętości, co pozwala na lepsze trawienie i przyswajanie składników odżywczych. Regularne posiłki pozwolą utrzymać stały poziom energii.
• Jadłospis osoby po operacji powinien być odpowiednio zbilansowany pod względem kalorycznym i odżywczym, a plan odżywiania należy dopasować do stanu pacjenta.
• Dieta pooperacyjna powinna zawierać pełnowartościowe białko, które przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek i wzmacnia odporność. Dobrym źródłem białka są buliony mięsne, chude, gotowane mięso drobiowe, gotowane lub duszone ryby, produkty mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu i bez dodatku cukru, produkty sojowe, płatki jaglane oraz ryżowe.
• Zgodnie z zasadami diety błonnik pokarmowy powinien zostać ograniczony do minimum lub podawany w postaci mniej drażniącej. Dobrym rozwiązaniem są delikatne warzywa przygotowane na parze lub zmiksowane. Kompot z owoców na deser? Jak najbardziej dozwolony! Nawadnia i jest łagodny dla układu pokarmowego. Można go przyrządzić z obranych jabłek, brzoskwiń, moreli lub borówek.
• Należy wyeliminować tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, potrawy smażone oraz produkty przetworzone, a także ostre przyprawy, cukier i mocną kawę.
• W ramach diety lekkostrawnej można spożywać tłuszcze roślinne jako dodatek do potraw, ale wyłącznie „na zimno”.
• Nawodnienie organizmu – zaleca się spożywanie około 2 l płynów dziennie.

Jakie korzyści przynosi dieta lekkostrawna po operacji?

Zdrowe nawyki żywieniowe po operacji poprawiają samopoczucie poprzez dostarczenie niezbędnych składników odżywczych, a to z kolei zapobiega niedożywieniu, łagodzi dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego i wzmacnia organizm. Dodatkowo zdrowe nawyki zmniejszają ryzyko infekcji, przyspieszają gojenie ran pooperacyjnych i ułatwiają regenerację tkanek.

Co można jeść na diecie lekkostrawnej po operacji?

W diecie lekkostrawnej najważniejszym słowem jest „zbilansowana”. W praktyce oznacza to posiłki zawierające ważne składniki odżywcze, takie jak pełnowartościowe białko, witaminy i składniki mineralne, odpowiednia ilość błonnika, zazwyczaj w ograniczonych ilościach. 

Wśród dopuszczalnych technik przygotowywania posiłków znajdują się gotowanie, duszenie, pieczenie w folii, gotowanie na parze.

Produkty dozwolone

• Warzywa – najlepiej gotowane: marchew, dynia, kabaczek, szpinak, seler.
• Owoce – gotowane lub przetarte, jeśli surowe to bardzo dojrzałe i bez skórki. Wśród zalecanych owoców znajdują się jabłka, morele, brzoskwinie, melony, owoce jagodowe.
• Chude mięso – indyk bez skóry, kurczak, cielęcina lub królik.
• Chude wędliny – szynka, polędwica, schab.
• Chude ryby morskie – dorsz, leszcz, sandacz oraz słodkowodne: okoń, szczupak.
• Produkty zbożowe z białej mąki – pieczywo pszenne jasne, drobne kasze, jak np. kasza manna, kasza jęczmienna, kuskus, kasza jaglana, ryż biały, drobne makarony z mąki pszennej.
• Produkty mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu – maślanka, jogurt naturalny, naturalne sery twarogowe.
• Jaja – najlepiej ugotowane na miękko; odżywianie urozmaicą jaja w koszulce.
• Oleje roślinne – oliwa z oliwek.
• Przyprawy – delikatne: lubczyk, koperek, majeranek, bazylia.

Jakie produkty należy wykluczyć z diety lekkostrawnej po operacji?

Z diety lekkostrawnej po operacji należy wyeliminować głównie potrawy smażone i ciężkostrawne, produkty o wysokiej zawartości tłuszczu oraz produkty przetworzone. W ten sposób złagodzisz dyskomfort trawienny i zmniejszysz ryzyko powikłań pooperacyjnych.

Produkty znajdujące się na „czarnej liście”, tzw. produkty zakazane

• Produkty zbożowe z pełnego ziarna – pieczywo pełnoziarniste, grube kasze, ryż brązowy, makaron razowy.
• Potrawy smażone i tłuste – również tłuste mięsa, wędliny i podroby.
• Tłuste przetwory mleczne – śmietana, mleko pełne, tłuste jogurty.
• Tłuste i ostre sery – głównie pleśniowe, sery topione i żółte sery pełnotłuste.
• Produkty wysoko przetworzone – zawierają dużo dodatków chemicznych i sztucznych składników, a niewielką ilość wartości odżywczych: gotowe dania i fast foody, przetworzone mięso, wyroby cukiernicze, słone przekąski, kolorowe napoje gazowane.
• Większość surowych warzyw – przede wszystkim warzywa kapustne.
• Owoce – suszone, niedojrzałe, w syropie: śliwki, czereśnie, winogrona, suszone figi.

Produkty przeciwwskazane, jeśli chodzi o napoje

• Alkohol,
• Mocna herbata i kawa,
• Napoje gazowane,
• Kakao w dużych ilościach.

Eliminacja produktów ciężkostrawnych z diety po operacji zmniejsza zaparcia, wzdęcia i nudności. Dodatkowo zmniejsza ryzyko niedrożności jelit i podrażnienia szwów. Lekkostrawny plan żywieniowy poprawia komfort i zapewnia lepszy apetyt. Stąd już krótka droga do nabrania sił.

Jak długo należy stosować dietę lekkostrawną po operacji?

Trudno jednoznacznie określić, ile powinna trwać dieta pooperacyjna. Długość stosowania diety to zawsze kwestia indywidualna, zależna od kilku czynników, m.in. stanu zdrowia i rodzaju przebytej operacji. Inaczej może wyglądać dieta pooperacyjna po operacji jelit, a inaczej po operacjach ginekologicznych. Tak naprawdę o wszystkim decyduje lekarz lub dietetyk oraz indywidualne potrzeby pacjenta. Tak więc czas diety po operacji trwa tyle, ile jest to wymagane.

Jak dostosować dietę lekkostrawną do indywidualnych potrzeb?

Nie ma jednego uniwersalnego planu odżywiania odpowiedniego dla wszystkich, ponieważ każdy jest inny i dużo nas różni – nie tylko wiek, stan zdrowia, masa ciała, styl życia czy stan odżywienia, ale także odmienne preferencje żywieniowe. Dlatego indywidualne podejście do potrzeb pacjenta jest tutaj kluczem do sukcesu.

Nie uda się ustalić diety odżywczej i dobrze tolerowanej zarazem bez konsultacji z lekarzem lub dietetykiem. Dieta dostosowana do indywidualnych potrzeb, to dieta:

• uwzględniająca stan zdrowia pacjenta i objawy występujące w obrębie przewodu pokarmowego,
• biorąca pod uwagę rodzaj operacji,
• wykluczająca ewentualne nietolerancje pokarmowe,
• dopasowana do zapotrzebowania energetycznego.

W Foodify możesz ułożyć dietę odpowiednio zbilansowaną z posiłków oznaczonych jako lekkostrawne. W ten sposób będziesz jeść zdrowo, dietetycznie, a jednocześnie to, co lubisz!