Lekarz zdiagnozował u Ciebie uchyłki jelita grubego? Spokojnie – to schorzenie dotyka milionów ludzi na całym świecie i jest jedną z najczęściej występujących chorób cywilizacyjnych. Dobrze dobrana dieta i kilka zmian w codziennym jadłospisie mogą poprawić Twój komfort trawienny. Sprawdź, co jeść, a czego unikać, by wspomóc pracę jelit i zapobiec rozwojowi choroby.
Choroba uchyłkowa to jedno z zaburzeń przewodu pokarmowego. Za głównych winowajców uznaje się styl życia oraz niewłaściwą – ubogoresztkową – dietę. Objawy choroby pozostają często niezauważone i są wykrywane przypadkowo, przy okazji robienia innych badań. Czasami jednak pojawiają się dolegliwości bólowe brzucha, zaburzenia wypróżniania oraz ostry ból w lewym dole biodrowym.
Nieleczona uchyłkowatość może prowadzić do rozwinięcia się stanu zapalnego, krwawień, a nawet konieczności operacji. A wystarczy zmodyfikować sposób odżywiania, by czuć się lepiej i zmniejszyć ryzyko powikłań.
Jak dieta wpływa na uchyłki jelita grubego?
Właściwie dobrana dieta oraz zdrowsze nawyki żywieniowe to Twój największy sprzymierzeniec, który może poprawić jakość życia – bez bólu i stresu o zdrowie jelit. Zmieniając to, co ląduje na Twoim talerzu, możesz zrobić naprawdę wiele, m.in. łagodzić objawy, takie jak bóle brzucha, zaparcia czy biegunki, a także zapobiegać powikłaniom. Mówiąc krótko: odpowiednio skomponowany jadłospis to Twoje „lekarstwo”, na które nie potrzebujesz recepty!
Dieta przy uchyłkach jelita grubego zmienia się w zależności od postaci choroby i towarzyszących jej objawów.
- Dieta ubogoresztkowa (niskobłonnikowa) stosowana jest przy stanie zapalnym, a także nasilonych bólach brzucha, wzdęciach lub biegunkach. Jej celem jest odciążenie jelit oraz regeneracja śluzówki jelita. To przejściowy styl żywienia, przed ponownym wprowadzeniem do diety błonnika.
- Dieta bogatoresztkowa (wysokobłonnikowa) – wprowadza się ją stopniowo w momencie, kiedy ustąpią dolegliwości bólowe i dojdzie do normalizacji wypróżnień lub stosuje się w bezobjawowej postaci choroby.
Jakie produkty są wskazane w diecie przy uchyłkach jelita grubego?
Dieta jest jednym z najważniejszych elementów leczenia uchyłków jelita grubego, który ma realny wpływ na zdrowie jelit. Podstawą jest dieta bogata w błonnik, która:
- zapobiega powikłaniom,
- reguluje rytm wypróżnień,
- obniża ciśnienie w jelitach, minimalizując ryzyko powstawania uchyłków,
- wspomaga prawidłową pracę jelit.
Poznaj produkty zalecane w diecie przy uchyłkach jelita
1. Produkty pełnoziarniste:
- pieczywo żytnie, razowe i graham,
- płatki owsiane,
- brązowy ryż i pełnoziarnisty makaron,
- kasza gryczana, jęczmienna.
2. Nabiał:
- jogurt naturalny bez cukru, kefir i maślanka, które wspierają prawidłową florę bakteryjną.
3. Warzywa i owoce:
- buraki, dynia, cukinia, marchew, rośliny strączkowe, np. soczewica, ciecierzyca.
- jabłka, śliwki, gruszki, morele,
- owoce suszone, np. śliwki.
4. Chude gatunki mięs – gotowane, duszone lub pieczone bez tłuszczu:
- pierś z kurczaka i indyka, chuda wołowina, królik.
5. Chude ryby – przygotowane na parze lub pieczone bez tłuszczu:
- sandacz,
- dorsz,
- halibut,
- mintaj.
Napoje:
- woda,
- napary ziołowe: rumianek, koper włoski, mięta.
Podsumowując, w przypadku uchyłkowatości jelita kluczowe jest wprowadzenie diety wysokoresztkowej (bogatej w błonnik). Ważne jest spożywanie produktów, które zapobiegają zaparciom i wspierają prawidłową pracę jelit. Z produktów zalecanych można przygotowywać lekkostrawne i sycące potrawy, takie jak zupy kremy, duszone mięsa i ryby podane w towarzystwie kaszy i sałatki. A na śniadanie? Obowiązkowo spróbuj owsianki z owocami.
Jakich produktów należy unikać w diecie przy uchyłkach jelita grubego?
Czas spojrzeć prawdzie w oczy – to jest ten moment, w którym może pojawić się rozczarowanie. Do gry wchodzą produkty przeciwwskazane. Domyślamy się, że niektóre z nich mogą być Twoimi ulubionymi, ale w przypadku zaostrzeń i stanów zapalnych jelit lepiej wyeliminować je z jadłospisu.
Podstawą powinna być dieta uboga w błonnik, lekkostrawna, wykluczająca potrawy przetworzone, smażone i mocno wzdymające.
Poniższe produkty nie są Twoim sprzymierzeńcem, więc ich unikaj
Produkty zbożowe:
- białe pieczywo z dodatkiem tłuszczów utwardzonych,
- pieczywo z dużą ilością dodatków (w okresie zapalenia),
- grube kasze, jeśli są źle tolerowane,
- wyroby cukiernicze, np. drożdżówki, ciasta, pączki.
Tłuste gatunki mięs:
- karkówka, boczek, golonka,
- parówki, pasztety, mortadela,
- wędliny tłuste i wędzone.
Ryby:
- ryby wędzone,
- smażone ryby w panierce,
- konserwy rybne w oleju.
Nabiał:
- jogurty smakowe z cukrem i zagęszczaczami,
- tłuste mleko i śmietana,
- sery dojrzewające: żółty, pleśniowy, topiony.
Warzywa i owoce:
- warzywa korzeniowe surowe: marchew, seler, rzodkiew, rzepa,
- warzywa strączkowe: fasola, bób, groch,
- owoce z drobnymi pestkami (w okresach zaostrzenia): truskawki, jeżyny i maliny,
- owoce suszone: śliwki, morele.
Przyprawy:
- pieprz cayenne,
- chili,
- papryka ostra,
- chrzan,
- ocet, tabasco i ostre sosy.
Spożywanie produktów przeciwwskazanych, takich jak potrawy ciężkostrawne, smażone, ostre czy wzdymające, może prowadzić do podrażnienia układu pokarmowego. W przypadku choroby uchyłkowej może to skutkować zapaleniem błony śluzowej jelita, co wiąże się z nasileniem przykrych objawów.
Jak dostosować dietę do objawów związanych z uchyłkowatością jelita grubego?
Uchyłkowatość jelita u każdego może przebiegać według innego scenariusza. Niektóre osoby nie mają żadnych objawów, inne zmagają się z przykrymi dolegliwościami, jak bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia lub biegunki.
Aby dostosować dietę do choroby, przede wszystkim skonsultuj się z lekarzem lub doświadczonym dietetykiem, który pomoże ustalić plan żywieniowy. Dieta powinna być dopasowana indywidualnie do każdego przypadku, a modyfikacje dietetyczne – do aktualnego stanu zdrowia, występujących objawów, ich nasilenia lub remisji.
Monitorowanie objawów, diagnostyka, porady dietetyczne pozwalają na systematyczne, a przede wszystkim skuteczne modyfikacje diety. Zachęcamy do prowadzenia dzienniczka dietetycznego, ponieważ łatwiej będzie ustalić, jak organizm reaguje na konkretne produkty.
W praktyce oznacza to:
- w fazie bezobjawowej stosuje się dietę wysokoresztkową – reguluje wypróżnienia, zmniejsza ciśnienie wewnątrz jelit i zapobiega zaleganiu treści jelitowej. Jedz więcej warzyw, owoców, roślin strączkowych i produktów pełnoziarnistych,
- w fazie zaostrzenia objawów obowiązuje dieta uboga w błonnik – lekkostrawna, której celem jest wyeliminowanie stanu zapalnego błony śluzowej. Surowe warzywa zamień na gotowane. Unikaj warzyw wzdymających. Postaraj się jeść mało, ale często.
Wniosek? Obserwuj uważnie swój organizm, zapisuj objawy i reaguj elastycznie. Dieta w uchyłkowatości nie jest sztywno określona, ale zależy od fazy choroby.
Nawodnienie i aktywność fizyczna przy uchyłkach jelita
I na koniec dwa równie ważne elementy leczenia, co dieta – nawodnienie oraz regularna aktywność fizyczna (umiarkowana, jeśli nie masz w planie zdobycia medalu olimpijskiego).
Łącząc nawodnienie, aktywność fizyczną i błonnik otrzymasz naturalne wsparcie dla jelit.
1. Nawodnienie – najlepiej około 2 litrów wody dziennie, ponieważ bez niej to nawet najlepszy błonnik nie zadziała. A z nią? Wszystko pójdzie gładko, bez zaparć, bez zwiększenia ciśnienia wewnątrz jelit.
2. Aktywność każdego dnia – nie musisz robić spektakularnych rzeczy. Wystarczy 30-40 minut spaceru, by pobudzić perystaltykę jelit i zmniejszyć ryzyko zalegania treści w uchyłkach. A jak złapiesz bakcyla, kto wie… może aktywność stanie się dla Ciebie ulubioną częścią dnia.
Stylu życia na pewno za Ciebie nie zmienimy. Ale! Chętnie udzielimy Ci porad dietetycznych, dzięki którym zaczniesz odżywiać się świadomie, adekwatnie do stanu zdrowia. Gotowanie to nie Twoja bajka? Nie wiesz, co przygotować albo brakuje Ci czasu? Zrobimy to za Ciebie!
Catering dietetyczny Foodify to realne wsparcie nie tylko w chorobie, ale również w profilaktyce. Nasz dietetyk ułoży dla Ciebie plan żywieniowy, a nasi kucharze przygotują pyszne i zdrowe dania dopasowane do osobistych potrzeb.
I wiesz, co? Foodify to posiłki, które sprawią Ci radość!